मेरो गाउँका कतिपय जग्गाहरु कोहि बाहुन दर्ता, कोहि माझी र कुमाल दर्ता छन् । अन्य कति मगर र तामाङहरुको नाममा रहेको छ । केहि बागदल रानाको नाममा भएकोले रानावारी र रानाखोरिया भएका छन् । अन्य धेरैजसो तामाङहरुको नाममा दर्ता भएका रहेछन् । म जन्मेको संखुवासभाको तुम्लिङटार सिरान वैधगाउँ र यस वरपरका केहि ठाउँहरुको नाम संग पनि हामी तामाङका पूर्खाहको साइनो रहेको पुष्टि गर्ने केहि तथ्यहरु यहाँ पस्केकोछु ।
२. भोटेबारी नामको जग्गा अझै छ । संगै भोटेखोल्सा भन्ने सानो निरन्तर पानी नबग्ने तर बर्खे भेल बग्ने खोल्सा पनि छ ।
३. हाम्रो अधिकांश जग्गा जमिनहरुका कागजातमा झाँक्री भोटे दर्ता उल्लेख छ, जो हाम्रो पूर्खा (जिजुबाजे) थिए ।
३. अरु कति जमिनहरु सुझाव मुर्मी दर्ता हाल काल्दन परिवारहरुको स्वामित्वमा रहेको छ । त्यस्तै इन्द्रमान जजमान दर्ता अहिले भएको जग्गा पनि आज उनकै सन्तान लप्टन योन्जानको परिवारले भोगचलन गरिराखेका छन् ।
४. त्यस्तै, अरुण नदि पारी पटि भोजपुर जिल्लामा पनि तामाङहरु बसेकोले अनुमान गर्न सकिन्छ । भोटेटार र मठेटार जुन तामाङ भाषामा भटमास लाई मठे भनिन्छ र धेरै मठे फल्ने पारिलो र चाक्लो जमिनको नाम मठेटार रहेको देखिन्छ ।
५. खाँदवारी भन्दा अलि माथी पांमाको शिरमा भोटेबास भन्ने गाउँ अहिले पनि छ । तर त्यहाँ हाल शेर्पा जातीको बसोबाश देखिन्छ ।
हाम्रो गाउँ नजिकै रहेका यी केहि स्थानहरुले हामी त्यस ठाउँका आदीवासी हौ भन्ने प्रमाणहरु बोल्छन् । त्यसभन्दा पनि अगाडीतर्फ खोजी गर्दा हाम्रो पूर्खा काभ्रेको भुम्लूबाट बसाइ सर्दै पाँचथरको हाङलालुङ गएको रे भन्ने कुरा अग्रजहरु बताउनुहुन्छ । त्यहाँ २ पुस्ता जति बसेपछि हालको अरुण नदितिरको समथर जमिन खोज्दै आई बसेको भन्ने मौखिक भनाइ रहेको छ । हाल सम्मको खोज, छलफल र अध्ययनबाट हाम्रा बाजे, बराजु, आखे म्हेमेहरुको बारेमा यो मात्र भन्न सकिन्छ । यसमा थप जानकारी र सूचनाका लागि अनुरोध छ ।
अन्तमा, हिजो तामाङहरुलाई मुर्मी र भोटे भनी बोलाउने गरेको थियो । त्यसमा मन दुखाउने कुरा पनि भएन तर हेलाको भावले बोलाउनु भने राम्रो होइन । काठमाण्डौं वरिपरि अर्थात ताम्सालिङ क्षेत्रका जिल्लाहरुमा अधिकांश तामाङहरुको बस्ति आज पनि छ । सिन्धुपाल्चोक जिल्लामा पर्ने भोटेकोशी नदि र भोटेचौर र भोटेनाम्लाङ भन्ने ठूला तामाङ गाउँहरु, वलियो अर्थमा भोटे कुकुर र भोटेताल्चा पनि हाम्रो सीप र सामार्थको विम्ब हो भन्ने लाग्छ ।
No comments:
Post a Comment