Friday, September 29, 2017

Manang, Nepal, September 2017


8f= ;'/]z tfdfË

uugsf] lgnf] hldgaf6 x]bf{ Psbd} ;'Gb/ b]lvGYof] . z/b nfu]sf] a]nf cS;/ cfsfz v'N5 . c;f]hsf] z'?lt/ cfsfz v'n];Fu} Pp6f k|Zg plAhof] lbdfudf – cfsfz v'n]sf] a]nf dgfË s:tf] b]lvFbf] xf]< k|Zg;Fu} of]hgf algxfNof] Psk6s x]l/xfnf}F g . cfjZos ;/;fdfg tof/ u/]/ xfdL dgfË hfg] eof}F . sf7df8f}Fb]lv a]zLF zx/;Ddsf] ofqf kl/lrt h:t} xf] vf;} ufx|f] ePg . a]zLF zx/ dfq} xfd|f] uGtJo lyPg . b'lgofFn] km];a'sdf /fv]sf lxdfnsf kmf]6fx?df nfOs ub}{ a;]sf xfdLnfO{ tL t:jL/df b]lvPsf s'/f jf:tljs x]g'{lyof] . cfsfznfO{ a]zLF zx/dflysf] 8fF8fn] klg 5]s]sf] /x]g5 . sf7df8f}Faf6 b]lvFbfh:t} oxfFaf6 klg lgnf] uug p:t} b]lvGYof] . sl/a ^% lsnf]ld6/sf] af6f,] ;ft 306feGbf a9Lsf] ofqf . t/ k|s[ltn] lbPsf] pkxf/n] ofqf hlt;'s} nfdf] ePklg sl7g nfu]g .

b'O{ j6f 7"nf7"nf kxf8 . aLrdf ;'g;fg s]lx yfg 3/x? . xfdLn] ;f]r]eGbf ljns'n km/s Pp6f ;fwf/0f j:tL . h;nfO{ rfd] eGbf /x]5g\ . rfd] cyf{t dgfË lhNnfsf] ;b/d'sfd . o;nfO{ tNnf] dgfË klg elgFbf] /x]5 . xfd|f] uGtJo rfd] dfq} lyPg . xfdLnfO{ t:jL/df b]lvPsf] ;'Gb/ lxdfn x]g'{lyof] . lxpFeGbf d'lgaf6 d8fl/P/ p8]sf] afbnnfO{ a's{';L df/]/ cfkm"lt/ tfGg' lyof] . Pp6f ;kgf hf] k'/f ug'{ lyof] . tNnf] dgfªaf6 pkNnf] dgfªlt/ xfdL nlDsof}F . sl/a #) lsnf]ld6/ pQ/klZrd nfu]kl5 Pp6f j:tL e]l6of] . h;nfO{ lk;fª EofnL eGbf /x]5g\ . lk;fª EofnLn] dgfªsf] ;'Gb/tf yk a9fPsf] 5 . sfnf]kq] u/]sf] ljdfg:yn lk;fªsf] Pp6f s'gfdf ;'g;fg kN6L/x]sf] lyof] . lgoldt p8fg gePsfn] o;sf 5]pdf xl/of af]6x? lj:tf/} a9\b} lyP . lk;fªaf6 cufl8 a9]kl5 af6fsf] bfofFafofF ldn]/ al;/x]sf ;fgf 7"nf a:tLx?n] xfdLnfO{ luHofO/x] em}F nfUYof] . cem} cl3 a9]kl5 k|s[ltnfO{ yk ;'Gb/ agfpFb} cfkm\g} nodf d:of{ª\bL uLt ufO/x]sf] lyof] . d}n] em6\6 /fi6«slj ;lDemPF— sxfFaf6 x]bf{ logn] d:of{ª\bLnfO{ g/dfOnf] ;';fO{/x]sf] b]v] xf]nfg\ Û  oxL ;f]Rb} xfdL d:of{ª\bLsf] lsgf/} lsgf/ psfnf] nfUof}F . 

;fljssf] ;ft ufpFx?sf] Psd'i6 gfd pkNnf] dgfË /x]5 . h;dWo] dgfª ufpF ;a} eGbf 7"nf] ufpF /x]5 . dflyNnf] dgfËdf u'?Ë / 3n]x?sf] a;f]af; /x]sf] 5 . t/ rfd] jl/k/L cln a9L ef]6] -nfdf_ tyf tNnf] If]qsf ufpFx?df k|fo u'?Ëx?sf] a:tL /x]sf] 5 . g]kfnsf] ;a}eGbf sd hg;+Vof ePsf] lhNnf dgffË xf] . hgu0fgf @)^* cg';f/ sl/a ^%)) hg;+Vof /x]sf]df ;/sf/L tYofFsdf / xfn} lgjf{rgdf cwfjlws z"rL lar tfnd]n gePsf] :yfgLo hgk|ltlgwLx?sf] u'gf;f] 5 .

There are two districts beyond the Himalayas in Nepal. They are actually Manang and Mustang. I was lucky to visit one of the most beautiful places on Earth. One visit to such gorgeous place is definitely not enough, but those who want to see a really natural landscape of the Himalayas, its people and the culture, must visit such places once in a life time.











Saturday, September 9, 2017

Health is a bio-psycho-social including spiritual phenomenon.

चोकै पिक्छे अस्पताल खोल्दैमा आम नेपाली स्व्स्थ हुन्छन भन्ने कुरा गलत हो ।
This is my article on holistic health and community medicine *Nepali script.




Sunday, August 20, 2017

Terai Floods: What I Saw ?

t/fO{df af9L kl5sf] hghLjg
;'/]z tfdfË

xfn}sf]] clj/n jiff{sf] sf/0f Psflt/ sltko kxf8L Onfsfdf klx/f] uPsf] cj:yf 5 . csf]}lt/ leif0f af9L / 8'afgaf6 t/fO{ dw]zsf ljleGg @^ lhNnfx? clt k|efljt ePsf 5g\ . xfn ;Dddf ;of}sf] Hofg uPsf], xhf/f} 3/af/ ljxLg / lj:yflkt ePsf 5g\ . o;af6 s[lifv]lt, hLljsf]kfh{g / ef}lts k"jf{wf/x? Ifltu|:t ePsf 5g\ . clt k|efljt dWo] s]lx lhNnfx?df tTsfn /fxtsf nflu hfg] cj;/ ldNof]] . vf;u/L k|b]z g+= @ cGtu{tsf /f}tx6, ;nf{xL, dx]Q/L, wg'iff, l;/xf, ;Kt/Lsf sltko ufFpx? k'luof] . o; s|ddf :yflgo ;fy} af9Llkl8Lt afl;Gbfx?;+u k|ToIf 5nkmn / k|efljt If]qsf] :ynut e|d0f klg ul/of] . Psflt/ af9L kl5sf] cj:yf ;fdfGo aGb} uPsf] t/ o;sf c;/x? vf;u/L cfd hgtfsf] b}lgs hLjg / dfgj :jf:Yodf ;d]t /x]sf] kfOof] . sltko ;d'bfosf] ef]ufO clt bb{gfs kfOof] eg] sltko :yflgo afl;Gbfx? sd larlnt /x]sf] klg dx;'; eof] . o; s|ddf :yflgo ;/sf/L Pa+ u}/;/sf/L ;+3;+:yfx?sf k|ltlglwx?;+u k|ToIf cGts{[of ug]{ tyf af9L kl5sf] cj:yfsf] cjnf]sgsf ;fy} lkl8tx?sf] j]bgfsf dfld{s syfx? ;'Gg ;d]t kfOof] .

af9L / 8'afgsf] rf]6df k/]sf kl/jf/x? ;/sf/ / cGo lgsfox?af6 /fxt k|fKt x'g] cfzfdf /x]sf 5g\ . s]lx u}/;/sf/L ;+3 ;+:yf tyf Aofkfl/x?n] ;fdfGo /fxt ;xof]u u/]klg w]/}h;f] ufFpx?df s]lx klg gk'u]sf] u'gf;f] 5 . stfslt ?kdf k|efljtx?nfO{ tTsfn /fxt :j?k vfwfGg / kfn k'u]sf] /x]5 . clwsf+z k|efljt If]qdf tYof+s lng ;d]t dflg;x? gk'u]sf] ;d]t u'gf;f] 5 .

clj/n aiff{ 36]sf] / af9L uPsf] sl/a Ps xKtf ljlt;s]s]fn] em/L / af9Lsf] k|ToIf c;/ gb]lvPtf klg o;sf k|efjx? eg] afFsL /x]sf] cj:yf 5 . Aff9Ln] ;8s / sltko k'nx? cf+lzs ?kdf Ifltu|:t ePsf]n] ;jf/L cfjfudg ca?2 5 . af9Lsf] c;/ /fhdfu{ pQ/tkm{ sd t/ tNnf efu vf;u/L glb lsgf/fdf /x]sf jf afFw d'lgsf ;d'bfox?df al9 /x]sf] 5 . ;du|df o; jif{sf] Aff9Ln] b]xfo adf]lhsf c;/x? kf/]sf] cj:yf 5M

·      UffFpdf vf]nf k;]sf], 3/ hdLg glb s6fgdf k/]sf], 3/ efl;Psf], kvf{n, 5fgf jf  a]/f eTsfPsf], 3/ hldg cf+lzs jf k"0f{?kdf Iflt ePsf] .
·      klx/f]n] hldg / v]taf/L k'/]sf], t/sf/L v]lt / cGo afnL gi6 ePsf] .
·      efF8fs'F8f, cGgkft k'l/Psf] jf gi6 ePsf], cGo ;DklQm aufPsf] .
·      dflg; au]sf], hLpHofg uPsf], kz'kG5L d/]sf] jf aufPsf] .
·      dflg;x? ljwfno jf cfkmGtsf 3/df c>o lnPsf] jf c:yfO 5fk|f d"lgsf] a;]sf] .
·      tNnf e]udf cem} c;/ /x]sf] / b"u{Gw km}lnPsf] .
·      k|fo ljwfnox? aGb /x]sf], lah'nL aQL / ;+rf/ cem} k"0f{ ?kdf dd{t / ;'rf? geO;s]sf] .
·      clt ul/a, e"ldxLg -;'s'Daf;L_, blnt / d'l:nd tyf cfd dw];L ;d'bfosf dflg;x? To;df klg afnaRrf, ue{jtL / b'w r';fpg] dlxnf, j[4j[4f, /f]uL / ckf+utf ePsf Aoltmx? clt k|efljt ePsf] .

xfn;Dd ePsf slx kxn sbdLx?M

·      :yflgo j8f jf gu/sf] kxndf 8f]h/ kl/rflnt u/L kfgLsf] s6fg /f]Sg], afFw xfNg] jf aGb ePsf] kfgLsf] axfjnfO{ vf]Ng] h:tf sfdx? ePsf] .
·      /fhg}lts bn / :yflgo g]tfx?sf] ;s[otfdf s]lx /fxt tyf af6f] dd{t h:tf sfd x'g yfn]sf] .
·      sd k|efljt 5/l5d]s / vf;u/L :yflgo ls;fg ;+u7gx?, ljleGg lhNnfdf /x]sf e"ld clwsf/ dGrx?n] ;d'x jf ;d'bfox?nfO{ vfw kbfy{ cflb ;xof]u u/]sf] .

;du|df dflysf s'/fx?nfO{ x]bf{ Iflt u|:t Onfsfdf a;f]jfz ug]{ cfd hgtfx? Vff;u/L ul/a ls;fg, e"ldxLg tyf ;'s'Daf;Lx?, blnt tyf d'l:ndx? nufot dw];Lx? clt k|efljt ePsf] cj:yf 5 . o;af6 cfufdL lbgdf b]lvg ;Sg] ;d:of tyf r'gf}tLx? o; k|sf/ 5g\ M

·      tNnf e]udf ;/;kmfO, / ;kmf kfgLsf] cefjsf sf/0f k|sf]kkl5sf] /f]u AofwL km}lng ;Sg] .
·      7"nf] ;+Vofdf s[lif v]lt / vfwfGg gi6 ePsf]n] ef]sd/L nfUg ;Sg] .
·      ul/a, e"ldxLg, ;'s'Daf;L tyf clt ul/ax?sf] hLljsf]kfh{g tyf k"g{:yfkgfsf nflu s] s:tf sfo{s|dx? Nffu" x'g] jf ul/g] <
·      Ifltu|:t ;8s, k'n tyf gx/x?sf] dd{t, ;Def/ geP;Dd cfd hgtfsf hLjg si6s/ /xg] .

xfn}sf] af9L / 8'afgdf t/fOsf hgtfx?n] ef]u]sf sl7gfOsf] cnjf pgLx?df k/]sf] c;/ vf;u/L dgf];fdflhs / dgf]j}1flgs :jf:Yosf] kf6f] t plts} hl6n /x]sf] dxz'; eof] . xfn k|efljtx?nfO{ tTsfnLg /fxt dxTjk"0f{ ePklg bL3{sfnLg ?kdf lj:yflkt kl/jf/x?nfO{ s] s;/L Aoj:yfkg ug]{ eGg] csf]{ r'gf}tL ;/sf/ ;fd' /x]sf] 5 .

cGttM ljktdf k/]sfx?sf] tTsfn p4f/, dfgljo ;xfotf / /fxtsf sfo{s|dx? cfjZos 5g\ . o;sf] cnjf lk8Lt kl/jf/ tyf ;d'bfosf] lbuf] ;fdflhs cfly{s tyf bL3{sfnLg k"g:yfkgf ug'{ kg]{ b]lvG5 . h;sf nflu ;/sf/L jf u}/;/sf/L If]qaf6 k|Effjfs/L sfo{s|dx? agfO rf8}+ nfu" ug'{ kb{5 . cfd dw];L ;d'bfo / clt k|efljtx?sf] nflu laz]if sfo{s|dx? to ug]{ h;df ljktsf] tof/L / Aoj:yfkg ;d]t ;dfa]z x''g' kg]{ b]lvG5 .

ebf} %, @)&$




दाङको गर्मी र रोल्पाको जाडो [डा. सुरेश तामाङ] DANG & ROLPA TRAVEL MEMORY

मध्ये वर्खाको समयको यात्रा खतरा भएता पनि रोमान्चक भयो । पश्चिम तराइको दाङ तथा रोल्पाको लागि हामी रवाना भयौं । एतिको विमानबाट भैरहवा ओर्लनासा...